هنر
مجیدرضا مقنی پور؛ سیدجواد ظفرمند
چکیده
مطالعه "فرم"، در آثار و هنرهای مختلف، ملاحظات گونهگونی را میطلبد؛ فرم یک اثر هنری میتواند در قالبهای پرشمار رسانهای و نیز بسترهای اجتماعی و فرهنگی مختلف، هستی متفاوتی را تجربه کند و همین مسئله فرایند موجودیتیافتن فرم را در هنرهای زیبا و کاربردی از یکدیگر متمایز میکند. در این میان، به نظر میرسد مطالعه فرم در هنرهای ...
بیشتر
مطالعه "فرم"، در آثار و هنرهای مختلف، ملاحظات گونهگونی را میطلبد؛ فرم یک اثر هنری میتواند در قالبهای پرشمار رسانهای و نیز بسترهای اجتماعی و فرهنگی مختلف، هستی متفاوتی را تجربه کند و همین مسئله فرایند موجودیتیافتن فرم را در هنرهای زیبا و کاربردی از یکدیگر متمایز میکند. در این میان، به نظر میرسد مطالعه فرم در هنرهای کاربردی، بدون در نظر گرفتن بسترهای فرهنگی جوامع تولیدکننده، فرایندی ناقص است. مسئله اصلی در این پژوهش، بررسی و تحلیل نوع ارتباط اجزای فرمی قالی مناطق خراسان رضوی و جنوبی با بافتار و هویت فرهنگی جوامع تولیدکننده آن است که با هدف شناخت و تفسیر نوع تأثیرگذاری مؤلفههای حاصل از مناسبات و تعاملات فرهنگی و اجتماعی جوامع تولیدکننده قالی در این مناطق بر ویژگیهای فرمی محصول تولیدی انجام میگیرد. نوع پژوهش توصیفیـ تحلیلی است که اطلاعات مورد نیاز آن با روشهای کتابخانهای و میدانی (مشاهده و مصاحبه) جمعآوری شدهاست. تجزیهوتحلیل اطلاعات با استفاده از روشهای "کمّیسازی نوع سوم" و "تحلیل خوشهای" بهعنوان شیوههایی کارآمد در مطالعات فرهنگی انجام گرفتهاست. نتایج این پژوهش ضمن ارائه تصویری روشن از نوعِ پراکنش و خوشهبندی شاخصههای فرمی قالیهای مورد مطالعه و نیز مؤلفههای فرهنگی جوامع تولیدی این محصول، نوع ارتباط و جهتگیریهای مختلف شاخصههای فرمی قالی نسبت به هویت فرهنگی و سبک زندگی این جوامع را آشکار میسازد؛ از جمله تأثیرپذیری مستقیم و غیرمستقیم شاخصه های فرمی قالی از سبک زندگی و بافتار فرهنگی، بویژه در جوامع تولیدی که وابستگی بیشتری به جغرافیا و محیط طبیعی دارند.